Ukończyłeś studia z japońskim dyplomem, ale nie wiesz, od czego zacząć? Mówisz płynnie po japońsku i chcesz z tego skorzystać? Jednakże z drugiej strony nie chcesz wychodzić z domu i wolisz pozostać na kontynencie? Mam dla Ciebie dobrą wiadomość! Nic straconego! Nie tylko w Japonii możesz znaleźć pracę ze znajomością japońskiego i zbudować sieć kontaktów z Japończykami.

Europę i Japonię łączą dobre stosunki od dziesięcioleci i stuleci, i jak każda przyjaźń, bywają lepsze, czasami gorsze. Jako wyspa, Japonia może zamknąć swoją granicę przed obcokrajowcami, co miało miejsce w całej historii. Ale poza tym stosunki handlowe między Japonią a Europą (zwłaszcza UE) są dość silne. W tym artykule przedstawię historię stosunków japońsko-europejskich oraz pięć zawodów, w których możesz wykorzystać swoją japońską wiedzę.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o japońskich firmach i poszukiwaniu pracy, zapoznaj się również z tymi artykułami: Przedstawienie się po japońsku na rozmowę kwalifikacyjną z przykładami
Praca dla japońskiej firmy: plusy i minusy

Przegląd historyczny

Po odkryciu Ameryki cały kontynent europejski ekscytował się nieznanymi terytoriami. Większość wpływowych imperiów pływało swoimi statkami, aby odebrać jak najwięcej ziemi innym narodom. Pierwszy „biały człowiek” postawił stopę na japońskiej ziemi w 1543 roku, kiedy to chiński statek uratował trzech rozbitków portugalskich i przywiózł ich na Tanegashima, wyspę w południowym Kyūshū. Tak zaczęła się wzajemna znajomość. Jako dobrzy kolonizatorzy, misjonarze przybyli obok kupców, Holendrów, Brytyjczyków, Hiszpanów i Portugalczyków. Misjonarze ci strzelali do panów feudalnych i, co zaskakujące, odnieśli sukces. W Japonii rozkwitło chrześcijaństwo, wielu daimyo zostało ochrzczonych i zaczęło praktykować wiarę. Wyspiarze poznali nauki zachodnie; astronomię, medycynę, geografię, filozofię, literaturę. I co najważniejsze; broń.

Kraj pogrążył się w westernizacji, aż do bitwy pod Sekigaharą, w 1600 roku, kiedy to Tokugawa Leyasu został zwycięzcą. Leyasu, który wygrał walkę o władzę, całkowicie zmienił stosunek kraju do Europy. Już wcześniej pojawiły się oznaki, że nie będzie tak łatwo współpracować z Hiszpanami i Portugalczykami, ponieważ uzależnili handel od ewangelizacji. Leyasu uważał jednak, że Japonia nie potrzebuje chrześcijaństwa i tak zaczął się zachodni zakaz. Najpierw ostrzegali misjonarzy, aby wracali do domu, do swojego kraju, ale później wprowadzili okrutne sankcje. W 1613 roku zakazano chrześcijaństwa, w 1624 wyrzucono Hiszpanów. Tylko holenderscy kupcy mogli przebywać na sztucznej wyspie Dejima, jednakże mogli importować tylko określone artykuły i naukę. W 1636 roku japońskie statki opuszczające kraj zostały ograniczone, po czym granica została całkowicie zamknięta. Tak zaczęła się era izolacji narodowej (Sakoku 鎖国).

Japonia oddzieliła się od wszystkich innych krajów na około 150 lat, aż do 1853 roku, kiedy amerykańskie statki dotarły do ​​Zatoki Tokijskiej, dowodzone przez Matthew C. Perry’ego, który nalegał na otwarcie granic. Sakoku zmieniło się w kaikoku (開国). Japonia mogła nadążyć za światową sytuacją polityczną dzięki Holendrom, więc dla własnego bezpieczeństwa zmuszeni byli podpisać bardzo nierówny kontrakt i otworzyć granicę.

Ale druga fala westernizacji nie jest tak dramatyczna, to jedna z najważniejszych części ery Meiji, która rozpoczęła się w 1868 roku. Japonia ponownie otwiera się na Zachód, poznaje współczesną literaturę, filozofię, naukę oraz zmienia administrację państwową i gospodarkę na model zachodni.

Ten proces nie zatrzymał się do dzisiaj. Japonia jest silnym łącznikiem między Zachodem a Wschodem, a czasami może nawet sama jako kraj nie wie, która tożsamość jest silniejsza. Jednak jedno jest pewne, Japonii nie można ignorować, mówiąc o światowej gospodarce.

Pięć stanowisk w Europie dla mówiących po japońsku

Po przyjrzeniu się relacjom między Europą a Japonią zobaczmy, jak wygląda to na rynku pracy.

Gastronomia

Najłatwiejszym sposobem współpracy z Japończykami może być pójście do restauracji lub kawiarni. Niestety, muszę przyznać, że w Europie bardzo często zdarza się, że restauracja nie jest prowadzona przez Japończyków, dlatego przed złożeniem wniosku polecam poszukać informacji na temat tego miejsca. Co więcej, na ogół autentyczne japońskie restauracje znajdują się w dużych miastach. Naprawdę nie wyobrażam sobie baru sushi prowadzonego przez Japończyków w wiosce liczącej 2000 mieszkańców. Z kolei w dużych miastach mamy do wyboru więcej opcji, najpopularniejsze dania to sushi i ramen.

Ambasada, konsulat, Fundacja Japonii

Zwykle umiejętności językowe nie wystarczają, aby uzyskać poważniejsze stanowisko ze znajomością japońskiego, zwłaszcza w ambasadzie lub konsulacie. Oczywiście nie mówię o sprzątaczu czy recepcjoniście, ale ten drugi też wymaga wyższego szczebla. Jeśli ktoś chce pracować w sprawach zagranicznych i brać udział w japońskiej dyplomacji, musi mieć do tego dyplom.

Fundacja Japonii (Kokusai Kōryūkikin 国際交流基金) to instytut znajdujący się na całym świecie, który jest finansowany przez rząd japoński, aby przybliżyć japońską kulturę obcokrajowcom. Nie tylko możesz korzystać z biblioteki za darmo, ale są wydarzenia, warsztaty, festiwale, a nawet kursy językowe, ale o tym ostatnim opowiem w następnej sekcji.

Nauczanie japońskiego

Niezwykle często zdarza się, że ktoś, kto posługuje się językiem na wysokim poziomie, korzysta z tej wiedzy, przekazując ją następnemu pokoleniu. Mam więcej znajomych, którzy dają lekcje w szkole językowej lub jako korepetytorzy. Oczywiście to, czy musisz „założyć firmę”, aby być prywatnym korepetytorem, czy też możesz udzielać lekcji bez płacenia podatku, zależy od przepisów obowiązujących w Twojej okolicy.

Inną opcją jest szkoła językowa. Również głównie w dużych miastach można znaleźć instytuty, w których można uczyć się japońskiego, ale w małych miejscowościach są prywatni nauczyciele. Z drugiej strony, w dzisiejszych czasach kurs online również nie jest terminem obcym, co znacznie ułatwia naukę. Istnieje nawet szansa na załatwienie sobie lekcji u native speakera w Japonii, jednak jest to nieco bardziej skomplikowane ze względu na różnicę czasu.

Krótko mówiąc, nauczanie japońskiego jest jednym z najłatwiejszych i najpopularniejszych sposobów pracy z tym językiem. Technicznie rzecz biorąc, nie potrzebujesz do tego żadnego specjalnego dyplomu, po prostu musisz posiadać silną znajomość języka i oczywiście umiejętności wyjaśniania.

Tłumaczenie literackie

Literatura japońska fascynowała Zachód od wieków; pomyślmy tylko o poezji haiku. Oczywiście nie jest tak znana jak literatura niemiecka czy francuska, jednak więcej japońskich autorów jest znanych na całym świecie. To może być wymarzona praca dla moli książkowych, ale zależy to od tego, jak dobrze potrafisz dotrzymać terminów i czy chcesz połączyć hobby z pracą. Na przykład nie mam zbytniej pewności siebie co do tłumaczenia literackiego, ponieważ zawsze czuję potrzebę zmiany tekstu, podczas gdy celem tłumaczenia jest bycie precyzyjnym i dokładnym. Z tego powodu bycie tłumaczem literatury wymaga czegoś więcej niż tylko umiejętności językowych. Można by pomyśleć, że jeśli ktoś mówi płynnie w języku, może też automatycznie tłumaczyć, ale jest to dalekie od prawdy. Można być wyspecjalizowanym w tłumaczeniu z kierunku japonistyki, ale w moim przypadku to też nie wystarczyło. Profesjonalny tłumacz musi odbyć specjalny kurs obejmujący nie tylko zajęcia językowe, ale także teorię i praktykę. Tłumaczenia są niezwykle interesujące, ponieważ poznaje się wiele sztuczek, a także sposoby wyrażania się w języku ojczystym, na co chciałabym zwrócić uwagę. W przypadku tłumaczenia nie wystarczy znajomość japońskiego na wysokim poziomie; musisz posiadać też bogate słownictwo w swoim ojczystym języku. Czytanie może bardzo pomóc, ale jak wspomniano wcześniej, taki kurs może być również korzystny.

Praca w firmie

Ostatnim kierunkiem, jakim możesz podążyć, jest znalezienie firmy, która Cię zatrudni. Ogólnie rzecz biorąc, japońskie firmy w Europie prowadzą głównie działalność w branży produkcyjnej, motoryzacyjnej, elektronicznej, fotograficznej i podobnych dziedzinach. Trudno wyobrazić sobie japońską firmę eventową w Amsterdamie. W związku z tym tłumaczenia ustne, tłumaczenia techniczne, korespondencję i tego typu stanowiska można znaleźć w firmach japońskich. Oczywiście coraz więcej firm posługuje się angielskim językiem biznesowym, a nawet firmy japońskie stają się coraz bardziej międzynarodowe, ale wciąż są miejsca, w których znajomość japońskiego jest kluczowa ze względu na współpracowników i partnerów biznesowych. To dla nas dobra wiadomość, ponieważ możemy korzystać z naszych umiejętności. Z drugiej strony należy zauważyć, że możemy mówić o Europie jako lokalizacji, gdzie wiele firm wciąż ma japońską mentalność. Hierarchia, nadgodziny, surowe zasady. Musisz być ostrożny w poszukiwaniu pracy i przemyśleć, co jest dla Ciebie ważne w miejscu pracy.

Na koniec kilka słów o lokalizacji. Ponieważ firmy produkcyjne są bardzo popularne w Europie, wiele firm posiada biura poza miastem, nie mówiąc już o fabrykach. Więc jeśli chcesz pracować w eleganckim biurze przy alei, możesz napotkać pewne trudności. Nie oznacza to, że w centrach miast w ogóle nie ma urzędów, jednak zanim złożysz podanie o pracę, koniecznie sprawdź lokalizację.

Zobaczmy teraz, gdzie masz największą szansę w Europie!

Country	Number of Japanese companies
Germany	1814
UK	986
France	719
Italy	456
Netherlands	377
Spain	365
Poland	303
Russia	271
Czech Republic	254
Belgium	226
Finnland	202
Switzerland	193
Hungary	156

Podsumowanie

Jak widać, sytuacja nie jest tak zła, jak mogłoby się wydawać. Wiele osób zniechęciło mnie, mówiąc, że mam dyplom do niczego i nigdy nie dostanę pracy, ale chodzi o kreatywność. Oczywiście jest w tym trochę prawdy i trudniej jest znaleźć pracę z samym stopniem japońskim niż podwójnym, więc mogę polecić zebranie jak największej liczby certyfikatów. W Europie dyplom ma o wiele większe znaczenie niż w Japonii, gdzie można dostać pracę w firmie z praktycznie dowolnym stopniem, na przykład z socjologii. Jedyne, co jest ważne, to to, że masz wykształcenie wyższe, reszta leży w firmie, której chcesz uczyć. Zresztą nie trać nadziei, jestem pewna, że znajdziesz swoje miejsce w świecie!

You have graduated with a Japanese degree but don’t know where to start looking? You speak fluent Japanese and want to benefit from it? But on the other hand, you don’t want to leave your home and you would rather stay on the continent? I have good news for you! Nothing is over! Not only in Japan can you find a Japanese speaking job and build network with Japanese people.

Europe and Japan have been having a good relationship since decades and centuries, and as every friendship, sometimes better, sometimes worse. As an island, Japan can close its border from foreigners which has happened throughout history. But besides that, the trading relation between Japan and Europe (especially EU) is quite strong. In this article I will introduce the history of Japanese-European relations, and five jobs that you can use your Japanese knowledge with.

If you want to know more about Japanese companies and job hunting, check out these articles too:
Self Introduction Speech in Japanese for Job Interview with Examples
Working for Japanese company: pros and cons

Historical overview

After discovering America, the whole European continent got excited about unknown territories. Most influential empires sailed their ships to grab as much land as possible from other nations. The first “white person” set foot on Japanese soil in 1543, when a Chinese ship rescued three Portuguese shipwrecked and brought them to Tanegashima, an island in South-Kyūshū. That’s how the getting-to-know-each-other started. And as good colonizers, missionaries arrived alongside traders, Dutch, British, Spanish and Portuguese. These missionaries shot their shots with feudal lords, and surprisingly, they were successful. Christianity bloomed in Japan, many daimyo got baptised and started practicing the faith. The islanders learned about Western sciences; astronomy, medicine, geography, philosophy, literature. And most importantly; weapons.

The country stepped into westernization, until 1600 sekigahara battle, when Tokugawa Ieyasu became winner. Ieyasu, who won the fight for the power changed the country’s relation to Europe entirely. There were signs earlier already that it wouldn’t be so easy to cooperate with Spanish and Portuguese since they made trading depend on evangelization. Ieyasu, however, thought that Japan doesn’t need Christianity, and that’s how the Western ban started. First, they warned missionaries to go home to their country, but later they implemented cruel sanctions. In 1613 Christianity got banned, in 1624 Spanish got expelled. Only Dutch traders could stay on an artificial island, Dejima, but they could import specific articles and science only. In 1636 Japanese ships leaving the country got restricted, and after that the border got closed entirely. That’s how the age of national isolation (Sakoku 鎖国) started.

Japan separated itself from every other nation for about 150 years, until 1853 when American ships reached Tokyo bay, led by Matthew C Perry, who insisted the borders get open. Sakoku turned into kaikoku (開国). Japan could keep up with the world’s political situation thanks to the Dutch, so for their own safety they were forced to sign a very unequal contract and open the border.

But the second wave of westernization is not so dramatic, it’s one of the most significant part of Meiji era starting in 1868. Japan opens to the West again, learn about modern literature, philosophy, science, and change the state administration and economy to western model.

This process has not stopped until today. Japan is a strong link between West and East, and sometimes maybe even the country itself does not know which identity is stronger, but one thing is for sure, Japan can’t be ignored when talking about world economy.

Five Japanese speaking positions in Europe

After reviewing the relationship between Europe and Japan, let’s see how it looks like in the job market.

Gastronomy

It might be the easiest way to work with Japanese people to go to a restaurant or café. Unfortunately, I have to say it’s very common in Europe that a restaurant is not run by Japanese, so I recommend doing some research about the place before you apply. Furthermore, in general authentic Japanese restaurants are located in big cities. I can’t really imagine a sushi bar run by Japanese in a village with 2000 residents. In big cities on the other hand, we can select from more options, most popular dishes are sushi and ramen.

Embassy, consulate, Japan Foundation

Usually language skill is not enough to get a more serious Japanese position, especially at an embassy or consulate. Of course, I’m not talking about the cleaning staff or receptionist, but the second one requires a higher level too. If one wants to work in foreign affairs and take part in Japanese diplomacy, one has to own a degree for that.

Japan Foundation (Kokusai Kōryūkikin 国際交流基金) is an institute found all around the world which is funded by the Japanese government to bring Japanese culture closer to foreigners. Not only you can use the library for free but there are events, workshops, festivals and even language courses, but I’ll talk about this last one in the next section.

Teaching Japanese

It’s extremely common that someone who speaks the language on a high level benefits from this knowledge with passing on to the next generation. I have more friends who give lessons either in a language school or as private tutors. Of course, it depends on the laws of your area whether you need to “establish a company” to be a private tutor or you can give lessons tax free.

The other option is language school. Also mostly in big cities can be found institutes where one can learn Japanese, but in small towns there are private tutors. On the other hand, in the modern age online course is not an unfamiliar term either, which makes learning much easier. There’s even a chance to get lessons from a native speaker in Japan, however, it is a bit more complicated because of the time difference.

Long story short, teaching Japanese is one of the easiest and most popular ways to work with the language. Technically, you don’t need any special degree for that, you just have to have a strong language skill and of course, explanatory skills.

Literary translation

Japanese literature has been fascinating the West for centuries; let’s just think about haiku poetry. Of course, it’s not as well-known as German or French literature, but more Japanese authors are internationally famous. This might be the dream job for book-worms, but it depends on how well you can keep deadlines and whether you want to mix your hobby with your work. For example I don’t have much confidence about literary translation as I always feel the urge to change the text, whereas the point of translation is to be precise and accurate. For this reason, being a literary translator requires more than mere language skills. One might think if someone speaks a language fluently can automatically translate too, but it’s far from the truth. You can specialize in translation on Japanese major, but in my case it wasn’t enough either. A professional translator has to do a special course with not only language classes but theory and practice as well. Translation studies are extremely interesting since one learns about many tricks as well as how to express themselves in their mother tongue, which I would like to highlight. In case of translation it’s not enough to speak Japanese on a high level; you must have a rich vocabulary in your native language too. Reading can help a lot, but as mentioned earlier, a course like this can be beneficial as well.

Company jobs

The last direction you can go is to find a company that hires you. Generally speaking, Japanese companies in Europe mostly do business in manufacturing, automobile industry, electronics, camera and such areas. It’s hard to imagine a Japanese event management company in Amsterdam. That being said, interpretation, technical translation, correspondence and such positions can be found at Japanese companies. Of course, more and more company has English business language, and even Japanese companies are becoming more and more international, but still, there are places where it’s crucial to speak Japanese because of co-workers and business partners. It’s good news for us since we can benefit from our skills. On the other hand, it’s important to note, that we might talk about Europe as location, many companies still have Japanese mentality. Hierarchy, overtime, strict rules. You have to be careful when looking for a job, and think through what is important for you in a workplace.

Last, but not least, a few words about location. Since manufacture companies are very common in Europe, a lot of companies have offices outside the city, not to mention factories. So if you want to work in a fancy office on an avenue, you might face some difficulties. It doesn’t mean there are no offices in city centres at all, but before you apply for a position, make sure to check out the location.

Now, let’s see, where you have the biggest chance in Europe!

Country	Number of Japanese companies
Germany	1814
UK	986
France	719
Italy	456
Netherlands	377
Spain	365
Poland	303
Russia	271
Czech Republic	254
Belgium	226
Finnland	202
Switzerland	193
Hungary	156

Summary

As you can see, the situation is not as bad as you might think. Many people discouraged me saying I have a good-for-nothing degree and I’ll never get a job, but it’s all about creativity. Of course, there’s some truth in it, and it’s harder to find a job with a mere Japanese degree than a dual one, so I can recommend gathering as many certificates as possible. In Europe, degree matters much more than in Japan, where you can get a company job with basically any degree, for example sociology. The only thing that is important that you have the college degree, the rest is on the company to teach. Anyways, don’t give up the hope, I’m sure you’ll find your place in the world!